بیوسنتز اکسین: ساخت اکسین عمدتا در بخش های مریستمی گیاه به خصوص جوانه های راسی و برگ های جوان صورت میگیرد.
در پژوهشهای اولیه در مورد اکسین گفته شده بود که چون اندول استیک اسید از نظر ساختمان شیمیایی شبیه اسید آمینه تریپتوفان است، احتمالا از تریپتوفان ساخته میشود. بعد از شناسایی عناصر رادیو اکتیو و استفاده آنها در تحقیقات زیستی، این نظر تائید شد.
با به کارگیری کربن رادیو اکتیو (کربن 14) مسیر تشکیل اندول استیک اسید (iaa) در بسیاری از گیاهان شناخته شده است که شامل مسیر زیر میباشد: اسید آمینه تریپتوفان به وسیله واکنش دآمیناسیون به اندول پیروویک اسید تبدیل میشود. سپس این ماده به وسیله واکنش دکربوکسیلاسیون به اندول استالدوئید تبدیل میگردد. اندول استالدئید تحت تاثیر واکنش دهیدروژناسیون به اندول استیک اسید تبدیل میشود.
نقش اکسینها در گیاه
طویل شدن سلول ها و اندام: کلا طول شدن سلول ها فقط در حضور اکسین روی میدهد. اکسین در غلظت های بالا اثر بازدارندگی روی این مرحله از رشد دارد. مثلا غلظتی از اکسین که باعث ویل شدن ساقه میشود، طویل شدن ریشه را کند میسازد.
جلوگیری از ریزش برگ: اکسین از ریزش برگ ها جلوگیری میکند و ریزش میوههای رسیده را به عقب میاندازد.
تسریع در رسیدن میوه: اکسین رسیدن کامل میوهها را تسریع میکند.
پارتنوکارپی: این اصطلاح به میوههای بدون دانه گفته میشود که بطور طبیعی در برخی گونهها روی میدهد و در بعضی گونهها هم میتوان آن را با به کارگیری هورمون اکسین تحریک کرد.
اثرات سمی اکسین
استفاده از غلظت های نسبتا زیاد اکسین باعث تغییر شکل برگ، ساقه، ریشه، رنگ پریدگی برگ ها، جلوگیری از طویل شدن ساقه و ریشه و جلوگیری از باز شدن گل ها میشود. از این خاصیت اکسینها در از بین بردن علف های هرز و دیگر گیاهان مزاحم به عنوان علف کش استفاده میشود.
نحوه انتقال اکسین
انتقال اکسین در اندام های هوایی گیاه از بالا به پایین و در بافت های پارانشیمی در داخل آوندهای آبکشی انجام میگیرد. نحوه انتقال اکسین در ریشه هم از نوک ریشه به سمت بالای ریشه صورت میگیرد.
نقش اکسین در باغبانی
تنک کردن
پایداری میوههای در حال رشد و گل ها و برگ ها، بستگی به تعادل بین اکسین داخل آنها و مقدار اکسین ساقه دارد. هر وقت این تعادل به هم بخورد، در محل اتصال دمبرگ با میوه یا دمگل به ساقه یک لایه چوب پنبهای بوجود میآید و اندام مربوط از درخت جدا میشود و ریزش میکند. این امر در میوه کاری اهمیت زیادی دارد. چون درختان، میوه زیادی تولید میکنند، اگر همه آنها روی درخت بماند، محصول از نظر کیفی نامرغوب میشود. ثانیا به علت کمبود مواد غذایی ریزش میکنند. ثالثا درخت ضعیف میشود. برای جلوگیری از این موارد با استفاده به موقع از محلولهایی از انواع اکسین گلهای ضعیف را وادار به ریزش میکنند، یا به اصطلاح محل تنک کردن انجام میدهند.
تولید بافت پینهای
هر وقت درخت به دلایلی از جمله هرس و قلمهگیری زخم شود، سلول های پارانشیمی ناحیه زخم با ایجاد بافت یکنواخت محل زخم را ترمیم میکنند. این بافت که پینه نام دارد، دارای اکسین زیادی دارد.
جلوگیری از ریزش میوه قبل از برداشت
برای این منظور 4 – 3 هفته قبل از برداشت میوه از ترکیبات مختلف اکسینی به غلظت معینی استفاده میشود.
کاهش ترک خوردگی میوه گیلاس
میوههای گیلاس بعد از بارندگی دچار ترک خوردگی میشوند که با مصرف ترکیبی از اکسین با غلظت معین 35 روز قبل از برداشت میتوان از این پدیده جلوگیری کرد.
ریشه دار کردن قلمهها
ریشه دار کردن قلمهها به کمک اکسین یکی از کاربردهای مهم این ماده در باغبانی است.
جلوگیری از رشد نوک ها و پا جوش ها
پس از هرس شدید گیاهان، تعدادی شاخه غیر بارور بنام نوک تولید میشود که باید هرس شوند. اگر محل زخم هرس را با کمک اکسین محلول پاشی کنیم، از رشد نوک ها جلوگیری میشود که این ماده برای جلوگیری از رشد پاجوش ها (پاگیاه) نیز بکار میرود.
رشد طولی شاخه
چون جوانه انتهایی شاخه دارای اکسین زیادی است و باعث رشد سریع طولی شاخه میشود.